Nhằm đạt được mục tiêu 1,4 tỷ USD xuất khẩu vào năm 2025, tỉnh Cà Mau đã xây dựng và thực hiện một loạt chiến lược phát triển ngành tôm: Đầu tư vào cơ sở hạ tầng; Đầu tư vào các mô hình nuôi tôm sinh thái; Nâng cao chất lượng, sản lượng tôm để từ đó xây dựng được thương hiệu và mở rộng thị trường.
Cà Mau đang đầu tư mạnh vào công nghệ tiên tiến để cải thiện chất lượng và tăng sản lượng tôm. Các hệ thống giám sát tự động giúp theo dõi tình trạng sức khỏe của tôm và điều kiện môi trường nuôi, từ đó kịp thời phát hiện và xử lý các vấn đề. Công nghệ sinh học cũng được ứng dụng rộng rãi, với việc sử dụng các chế phẩm sinh học và vi sinh vật có lợi để tăng cường sức khỏe tôm và giảm thiểu việc sử dụng kháng sinh, qua đó đảm bảo an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường.
Ngoài ra, tỉnh cũng đang tích cực nâng cấp và xây dựng các hệ thống cơ sở hạ tầng phục vụ cho nuôi trồng và chế biến tôm. Các dự án bao gồm cải thiện hệ thống cấp thoát nước, mở rộng mạng lưới điện và xây dựng các dịch vụ hỗ trợ nuôi tôm. Việc đầu tư này không chỉ giúp giảm chi phí sản xuất mà còn nâng cao khả năng cạnh tranh của tôm Cà Mau trên thị trường xuất khẩu.
Tôm Cà Mau hiện đang được xuất khẩu chủ yếu sang các thị trường lớn như Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc và các quốc gia trong Liên minh Châu Âu. Để duy trì và mở rộng thị phần, tỉnh Cà Mau cần phải xây dựng thương hiệu tôm Cà Mau với những đặc trưng riêng biệt. Các chiến lược bao gồm tham gia các hội chợ và triển lãm quốc tế, tổ chức các buổi giới thiệu sản phẩm, và thiết lập các kênh phân phối mới tại các thị trường tiềm năng. Cà Mau cũng đang nỗ lực nắm bắt xu hướng tiêu dùng toàn cầu đang chuyển hướng mạnh mẽ sang các sản phẩm tôm hữu cơ và sinh thái. Sự gia tăng nhu cầu thị trường quốc tế đối với các sản phẩm này mang lại cơ hội mới cho ngành tôm Cà Mau. Tỉnh đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ người nuôi tôm chuyển đổi từ nuôi tôm truyền thống sang mô hình nuôi tôm hữu cơ và sinh thái, đồng thời xây dựng các tiêu chuẩn chất lượng và chứng nhận hữu cơ cho sản phẩm.
Để đạt được những mục tiêu đề ra, hợp tác quốc tế và đào tạo nguồn nhân lực đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng và hiệu quả của ngành tôm Cà Mau. Tỉnh đang tích cực tham gia vào nhiều dự án hợp tác quốc tế, chương trình hỗ trợ kỹ thuật và các thỏa thuận thương mại với các đối tác nước ngoài. Những hợp tác này không chỉ giúp cải thiện chất lượng sản phẩm mà còn mở rộng cơ hội xuất khẩu. Các chương trình đào tạo và nâng cao tay nghề cho người nuôi tôm, các nhà quản lý, và các chuyên gia trong ngành cũng đang được triển khai, tập trung vào việc cải thiện kỹ năng kỹ thuật, quản lý và áp dụng các công nghệ mới.
Những khó khăn cần giải quyết
Mỗi mô hình nuôi tôm đều có những lợi thế riêng, từ việc tối ưu hóa giá trị kinh tế đến việc bảo vệ và cải thiện môi trường sinh thái. Tuy nhiên, sự phát triển của ngành tôm Cà Mau cũng đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn, và sự gia tăng nhu cầu tiêu dùng của thị trường quốc tế.
Ngành tôm Việt Nam nói chung và Cà Mau nói riêng đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các quốc gia sản xuất tôm lớn như Ấn Độ, Thái Lan và Indonesia, nơi có lợi thế về chi phí sản xuất thấp và kinh nghiệm lâu năm. Để tăng tính cạnh tranh, Cà Mau đang không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm và tìm cách tối ưu hóa quy trình sản xuất để giảm thiểu chi phí. Cùng với đó, tỉnh tập trung vào việc xây dựng hình ảnh thương hiệu, quảng bá những đặc trưng riêng biệt của tôm Cà Mau và mở rộng thị trường tiêu thụ.
Biến đổi khí hậu đang trở thành một mối lo ngại lớn đối với các nhà nuôi tôm tại Cà Mau. Hiện tượng xâm nhập mặn ngày càng gia tăng, ảnh hưởng tiêu cực đến nguồn nước và chất lượng môi trường nuôi tôm. Để đối phó, tỉnh đã triển khai nhiều biện pháp như quản lý nước chặt chẽ, cải thiện hệ thống đê và cống phòng chống xâm nhập mặn, và phát triển các giống tôm có khả năng chịu mặn cao.
Thành quả đáng khích lệ sau những nỗ lực không ngừng
Đặt mục tiêu đến năm 2025 đạt diện tích nuôi tôm ổn định ở mức 280.000 ha, sản lượng tôm đạt 280.000 tấn và kim ngạch xuất khẩu đạt 1,4 tỷ USD. Đến năm 2030, mục tiêu này sẽ được nâng lên với sản lượng 350.000 tấn và kim ngạch xuất khẩu đạt 1,65 tỷ USD. Nỗ lực không ngừng của tỉnh Cà Mau trong việc phát triển ngành tôm đã mang lại nhiều kết quả đáng khích lệ. Tính đến cuối tháng 7 năm 2024, tổng sản lượng thủy sản của Cà Mau đã đạt 380.918 tấn, tăng 1,7% so với cùng kỳ năm trước, với riêng sản lượng tôm đạt 147.630 tấn, tăng 0,8%. Đây là kết quả của những nỗ lực không ngừng trong việc áp dụng công nghệ tiên tiến vào nuôi trồng thủy sản, cải thiện các phương pháp nuôi tôm hiện đại, và tối ưu hóa quy trình sản xuất.
Trong bảy tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất khẩu thủy sản của tỉnh ước đạt 628,3 triệu USD, tăng 9,9% so với cùng kỳ năm 2023. Tuy nhiên, để đạt mục tiêu 1,4 tỷ USD vào năm 2025, Cà Mau cần tiếp tục mở rộng diện tích nuôi tôm, nâng cao năng suất, và đảm bảo tính bền vững của các mô hình nuôi trồng. Tỉnh hiện có khoảng 280.000 ha diện tích nuôi tôm, trong đó 86.000 ha là các mô hình nuôi kết hợp như tôm-lúa, tôm-rừng, tôm-cua-cá; gần 186.000 ha áp dụng phương pháp nuôi tôm quảng canh cải tiến; và khoảng 6.700 ha là các mô hình nuôi tôm thâm canh, siêu thâm canh.
Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và các chiến lược phát triển đồng bộ, tỉnh Cà Mau đang tiến gần hơn đến mục tiêu trở thành trung tâm sản xuất tôm hàng đầu không chỉ ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long mà còn trên toàn quốc. Những thành tựu này không chỉ đóng góp vào việc nâng cao vị thế của ngành tôm Việt Nam trên thị trường quốc tế mà còn mang lại lợi ích kinh tế lớn cho người dân và doanh nghiệp trong tỉnh.
Hải Đăng